Gruźlica kostno-stawowa jest chorobą zakaźną. Czynnikiem etiologicznym są szczepy prątków zaliczane do mykobakterii. W większości przypadków są nimi Mycobacterium tuberculosis. Gruźlica kości i stawów pojawia się jako wtórne zakażenie w skutek rozsiewu prądków gruźlicznych z pierwotnego ogniska zlokalizowanego w płucach, węzłach chłonnych jak również przewodzie pokarmowym.
Występowanie gruźlicy kostno-stawowej
Dawniej gruźlica wykazywała wysoką częstość występowania, obecnie postać kostno-stawowa w Polsce występuje raczej incydentalnie i dotyka przede wszystkim osoby o obniżonej odporności, na przykład narkomanów czy chorujących na HIV. Z uwagi na fakt, iż współcześnie turystyka jest wysoce rozwinięta gruźlica kostno-stawowa zaczyna po raz kolejny stanowić problem w krajach wysoko rozwiniętych. Aktualnie Pakistan, Chiny i Rosja stanowią mniej więcej 50% współczesnego rezerwuaru tych bakterii.
Lokalizacja gruźlicy w obrębie ludzkiego ciała
U około 5% pacjentów ze zdiagnozowaną gruźlicą jej ognisko zlokalizowane jest w obrębie narządu ruchu, najczęściej w trzonach kręgowych (gruźlica kręgosłupa). Oprócz kręgosłupa gruźlica lokalizuje się w stawie krzyżowo-biodrowym, biodrowym, kolanowym, skokowo-goleniowym, barkowym, łokciowym jak też w stopie, nadgarstku czy trzonach kości małych i długich. Zazwyczaj gruźlica szerzy się drogą kropelkową, powodując zakażenie płuc (gruźlica płucna), stamtąd może się rozprzestrzeniać drogą naczyń krwionośnych ewentualnie chłonnych do innych narządów. Również spożycie zainfekowanego prątkami gruźlicy pożywienia może prowadzić do zakażenia (gruźlica pokarmowa). Sporadycznie zakażenie może obejmować powłoki zewnętrzne (gruźlica skórna).
Objawy gruźlicy kostno-stawowej
Objawy ogólne gruźlicy kostno-stawowej są analogiczne do tych pojawiających się w postaci płucnej, skąpe przy małym zaawansowaniu choroby. Zwykle w przypadkach łagodnych miejscowo pojawia się ból, obrzęk oraz ograniczenie ruchu w zajętym stawie. W przypadkach bardziej zaawansowanych dochodzi do deformacji zajętych struktur anatomicznych.
Przebieg gruźlicy kostno-stawowej
W oparciu o zmiany patologiczne oraz objawy kliniczne przebieg gruźlicy kostno-stawowej podzielić można na cztery etapy. Pierwszy to okres zmian początkowych, odpowiadający tworzeniu się początkowego ogniska. Drugim jest okres destrukcji charakteryzujący się rozprzestrzenianiem ogniska. Następnie pojawia się odnowa, podczas której ognisko się goi. Czwarty etap to okres deformacji, w trakcie którego ustępują objawy kliniczne zapalenia, a pogłębia się deformacja strukturalna. W większości przypadków gruźlica kości i stawów przebiega w sposób powolny, nie mniej jednak „podstępny”.
Leczenie gruźlicy kostno-stawowej
Leczenie gruźlicy kostno-stawowej polega na wykorzystaniu terapii wielolekowej polegającej na skojarzeniu antybiotyków doustnych z chemioterapeutykami. Oprócz leczenia farmakologicznego niezwykle istotne jest także zaimplementowanie odpowiedniego postępowania ortopedycznego. Ma ono na celu utrzymanie jak najbardziej zbliżonej do prawidłowej budowy i funkcji narządu ruchu.
Leczenie gruźlicy kostno-stawowej w klinice ST Medical w Szczecinie
W przypadku konieczności leczenia gruźlicy kostno-stawowej serdecznie zapraszamy do konsultacji z naszymi specjalistami ortopedami. Szczegółowe informacje dostępne są na podstronie Ortopedia.
